یادتان هست وقتی ChatGPT آمد، همه میگفتند «کار گوگل تمام است»؟ خب، گوگل همیشه یک غول خفته بوده که نباید دستکم گرفت. بعد از چند ماه سکوت و البته یک دوره آزمایشی با نام «بارد» (Bard)، گوگل بالاخره برگ آس خودش را رو کرد: جمنای (Gemini).
اگر کاربر اکوسیستم گوگل هستید (که احتمالا هستید، چون چه کسی جیمیل یا گوشی اندروید ندارد؟)، جمنای قرار است بهترین دوست شما شود. این هوش مصنوعی فقط یک چتبات ساده نیست که با او درد دل کنید؛ ابزاری است که میتواند ایمیلهایتان را بخواند، در گوگل درایوتان بگردد، برایتان بلیت هواپیما پیدا کند و ویدیوهای یوتیوب را تحلیل کند. در این مقاله میخواهیم خیلی خودمانی و دور از اصطلاحات پیچیده فنی، ببینیم جمنای چیست، چطور باید آن را دانلود یا استفاده کرد و چه تفاوتهایی با رقیب اصلیاش یعنی ChatGPT دارد.
نسخه تحت وباز «بارد» تا «جمنای»: چرا گوگل تغییر نام داد؟
اوایل که گوگل وارد بازی هوش مصنوعی شد، اسم سرویسش را گذاشت Bard. بارد خوب بود، اما عالی نبود. کمی گیج میزد و سرعتش به پای رقبا نمیرسید. گوگل تصمیم گرفت موتور زیر کاپوت را کاملاً عوض کند. آنها قدرتمندترین مدل هوش مصنوعی خودشان را ساختند و اسمش را گذاشتند Gemini.
برای اینکه کاربران گیج نشوند، گوگل گفت: «بیایید اسم چتباتمان را هم بگذاریم جمنای.» پس اگر جایی اسم «بارد» را شنیدید، بدانید که مربوط به گذشته است. الان همه چیز جمنای است. این تغییر نام فقط یک برندسازی مجدد نبود؛ یک اعلام جنگ رسمی به OpenAI بود که بگوید: «ما برگشتیم، قویتر از همیشه.»
دانلود جمنای (Gemini)؛ اپلیکیشن یا وبسایت؟
این سوالی است که خیلیها میپرسند: «از کجا دانلودش کنم؟» جوابش کمی پیچیدهتر از یک دکمه دانلود ساده است، پس بیایید شفافش کنیم:
- برای کامپیوتر (ویندوز و مک): خبری از فایل نصبی exe نیست. جمنای در کامپیوتر کاملاً تحت وب است. شما باید به سایت
gemini.google.comبروید. این یعنی با هر سیستم عاملی که داشته باشید، سریعترین و کاملترین نسخه در دسترس شماست. - برای اندروید: اینجا گوگل سنگ تمام گذاشته. اپلیکیشن اختصاصی Google Gemini در گوگل پلی وجود دارد. نکته جالب (و شاید کمی ترسناک) این است که اگر آن را نصب کنید، میتوانید انتخاب کنید که جایگزین «دستیار گوگل» (Google Assistant) شود. یعنی وقتی دکمه پاور گوشی را نگه میدارید، به جای دستیار قدیمی، جمنای باهوش ظاهر میشود.
- برای آیفون (iOS): کاربران اپل فعلاً اپلیکیشن جداگانهای به اسم Gemini ندارند. اما گوگل این قابلیت را داخل همان اپلیکیشن اصلی Google App ادغام کرده است. یک تب بالای اپلیکیشن گوگل وجود دارد که میتوانید بین جستجوی معمولی و جمنای سوییچ کنید.
جمنای دقیقاً چه کارهایی بلد است؟
شاید بگویید «خب این هم که مثل بقیه متن مینویسد». اما نه، تفاوت اصلی جمنای در یکپارچگی با گوگل و چندوجهی بودن ذاتی آن است.
«چندوجهی ذاتی» (Natively Multimodal) یعنی چه؟ ببینید، اکثر هوش مصنوعیها اول یاد گرفتند متن بخوانند، بعد با وصله و پینه یاد گرفتند عکس ببینند. اما جمنای از همان روز اول طوری طراحی شده که متن، تصویر، صدا و ویدیو را همزمان درک کند. مثل کودکی که همزمان هم حرف زدن یاد میگیرد و هم دیدن.
| قابلیت | توضیح کاربردی و خودمونی |
|---|---|
| اتصال به اینترنت زنده | برخلاف نسخههای رایگان برخی رقبا، جمنای همیشه به گوگل وصل است. اگر بپرسید «قیمت دلار الان چند است» یا «نتیجه بازی دیشب فوتبال»، جواب بهروز به شما میدهد. |
| افزونهها (Extensions) | این قابلیت قاتل است! جمنای میتواند (با اجازه شما) وارد ایمیلهایتان شود، در گوگل درایو فایلی را پیدا کند یا در گوگل مپس آدرس هتلی را پیدا کند. |
| تحلیل ویدیو یوتیوب | حوصله ندارید یک ویدیوی آموزشی ۲۰ دقیقهای را ببینید؟ لینک ویدیو را به جمنای بدهید و بگویید: «خلاصه و نکات مهم این ویدیو را برایم بنویس». |
| تحلیل عکس | از محتویات یخچال عکس بگیرید و بگویید با اینها چه غذایی بپزم؟ یا از یک مسئله ریاضی عکس بگیرید تا راه حلش را بگوید. |
| برنامهنویسی و ریاضی | در حل مسائل منطقی و نوشتن کد (به خصوص پایتون)، جمنای یکی از بهترینهاست و حتی گاهی بهتر از GPT-4 عمل میکند. |
انواع مدلهای جمنای: نانو، پرو و اولترا
گوگل این هوش مصنوعی را در سه سایز مختلف عرضه کرده، درست مثل سایزبندی لباس!
- Gemini Nano (جمنای نانو): کوچکترین و سبکترین مدل. این مدل طوری طراحی شده که روی خودِ گوشیهای موبایل (مثل پیکسل ۸ یا سامسونگ S24) اجرا شود، حتی وقتی اینترنت ندارید. کارهای ساده مثل پیشنهاد جواب پیامک یا خلاصهسازی متنهای کوتاه را انجام میدهد.
- Gemini Pro (جمنای پرو): این همان نسخهای است که وقتی به سایتش میروید، به صورت رایگان با آن صحبت میکنید. یک مدل متعادل، قدرتمند و سریع که کار ۹۵ درصد کاربران را راه میاندازد.
- Gemini Advanced / Ultra (جمنای اولترا): غول مرحله آخر. این مدل برای کارهای بسیار پیچیده، استدلالهای سنگین و کدنویسیهای حرفهای ساخته شده. برای دسترسی به این مدل باید اشتراک ماهانه (Google One AI Premium) بخرید که حدود ۲۰ دلار در ماه است.
جمنای یا چت جی پی تی؟ کدام را انتخاب کنیم؟
این سوال میلیون دلاری است. بیایید بدون تعصب نگاه کنیم. هر کدام مزایای خودشان را دارند:
چرا جمنای؟
- اگر زندگیتان با سرویسهای گوگل (Docs, Sheets, Gmail) گره خورده است، جمنای بیرقیب است.
- اگر سرعت برایتان مهم است (جمنای معمولاً سریعتر جواب میدهد).
- اگر میخواهید بدون پرداخت پول، به اینترنت زنده دسترسی داشته باشید.
- اگر میخواهید رایگان عکس آپلود کنید و تحلیل بگیرید.
چرا ChatGPT؟
- اگر کیفیت نوشتن متن فارسی و خلاقیت ادبی برایتان اولویت دارد (هنوز ChatGPT کمی روانتر و ادبیتر مینویسد).
- اگر به قابلیتهایی مثل Voice Mode (مکالمه صوتی مثل آدم) نیاز دارید.
- اگر به دنبال افزونههای شخص ثالث (GPTs) هستید که توسط کاربران دیگر ساخته شدهاند.
کاربردهای عملی جمنای در زندگی روزمره
بیایید از کلیگویی فاصله بگیریم. دقیقاً چه کاری میتوانیم با این ابزار بکنیم؟
۱. برنامهریزی سفر با گوگل مپس و فلایت
میتوانید بگویید: «یک برنامه سفر ۳ روزه برای شیراز بنویس. پروازهای ارزان از تهران برای آخر هفته را پیدا کن و هتلهای نزدیک حافظیه را در گوگل مپس نشانم بده.» جمنای واقعاً میگردد و اطلاعات واقعی میآورد، نه اطلاعات خیالی.
۲. مدیریت ایمیلها
اینباکستان منفجر شده؟ بگویید: «ایمیلهای خوانده نشده از طرف “شرکت X” را پیدا کن و بگو خلاصه حرفشان چیست.» یا «یک پاسخ رسمی و محترمانه برای رد کردن پیشنهاد کاری آخرین ایمیل بنویس.»
۳. یادگیری و تحقیق
میخواهید درباره یک موضوع سخت یاد بگیرید؟ بگویید: «کوانتوم را طوری توضیح بده که انگار من یک دانشآموز ۱۰ ساله هستم.» یا «تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا را در یک جدول مقایسه کن.»
سخن پایانی: گوگل برگشته است!
جمنای هنوز در اول راه است و گوگل با سرعت نور در حال آپدیت کردن آن است. شاید امروز در نوشتن شعر فارسی به پای رقبایش نرسد، اما قدرت استدلال و دسترسیاش به اطلاعات روز دنیا بینظیر است.
پیشنهاد من؟ خودتان را محدود به یک ابزار نکنید. هم ChatGPT را داشته باشید و هم جمنای. اما برای کارهایی که نیاز به سرچ در اینترنت، کار با عکس یا یکپارچگی با ایمیل و درایو دارید، جمنای بهترین گزینه روی میز است. همین الان بروید و اولین سوالتان را از او بپرسید؛ شاید بپرسید: «امروز چه کتابی بخوانم؟» و ببینید چه پیشنهادهای جذابی میدهد.
